1. Tại sao rằm các bà các mẹ thường cúng mâm cỗ chay?
Vào ngày rằm tháng 7 và các lễ lớn trong năm, người ta chọn cỗ chay bởi theo quan niệm từ xưa về hiếu đạo – tháng 7 còn là tháng của lễ Vu Lan ghi nhớ ơn sinh thành của cha mẹ.
Cúng cỗ chay thể hiện tấm lòng thành kính với tổ tiên, cầu mong sự bình an, tránh sát sinh. Ngày rằm tháng 7 còn là lễ xá tội vong nhân, nên cúng cỗ chay sẽ đem lại sự thanh tịnh và nhiều điều may mắn, bình an cho gia đình.
Thông thường, một mâm cỗ chay sẽ khoảng từ 7-12 món (bao gồm cả xôi, chè), đồng thời sẽ mất khoảng 2-3 tiếng để chuẩn bị và chế biến.
Nguyên liệu cơ bản để nấu các món chay đều là các loại rau, củ, quả.
Lưu ý: khi nấu món chay không nên dùng nhiều dầu ăn mà chủ yếu sử dụng nước dừa và gia vị thì chỉ dùng hạt nêm chay, xì dầu từ đậu nành sẽ đem lại hương vị món ăn thanh đạm, làm nổi bật vị ngon của các loại rau, nấm.
2. Thực đơn mâm cỗ chay cúng rằm cực dễ mà vẫn đủ đầy
Cứ mỗi dịp rằm, các bà nội trợ luôn phải suy nghĩ nên làm món gì để mâm cỗ cúng luôn được tươm tất, đầy đủ và ý nghĩa nhất có thể. Và sau đây là một vài gợi ý món ăn chay ngon cùng công thức giúp các bà nội trợ đa dạng hơn cho thực đơn ngày rằm!
Xôi cốm hạt sen dừa
Nguyên liệu cần chuẩn bị
200 gr cốm dẹp.
100 gr đậu xanh không vỏ.
100 gr hạt sen tươi.
20 gr dừa nạo.
Đường, muối, dầu ăn.
Cách thực hiện Bước 1:
Hạt sen rửa sạch, sau đó ninh nhừ với 1/4 muỗng cà phê muối trong khoảng 15 phút, vớt ra để ráo nước. Tiếp đến, xào với 1 muỗng canh đường để sen có vị hơi ngọt (hình 1).
Đậu xanh không vỏ hấp chín cùng với 1/4 muỗng cà phê muối trong khoảng 20 phút, giã nhuyễn rồi nắm thành nắm (hình 2).
Cắt nắm đậu xanh thành những lát mỏng, để đậu được nhỏ và mịn, trộn đậu xanh với cốm (hình 1). Tiếp tục trộn hạt sen với cốm và đậu xanh cho đều (hình 2).
Bước 2:
Đun nước sôi, hạ nhỏ lửa, bôi 1 lớp dầu ăn vào xửng hấp, cho cốm vào đồ 5-7 phút cho tới khi cốm mềm (hình 3). Đổ xôi ra mâm, trộn thêm 2 muỗng canh đường hoặc hơn cho vị ngọt vừa ăn (hình 4).
Dừa nạo ngâm đường 30 phút (hình 5), xào lửa nhỏ cho tới khi thấy sợi dừa trong. Giờ thì chỉ cần lấy xôi, rắc dừa lên trên là đã hoàn thành món xôi cốm rồi đấy (hình 6)!
Củ cải cuộn nấm hấp chay
Nguyên liệu cần chuẩn bị
1 củ cải trắng, 1 củ cà rốt
50 gr nấm rơm tươi, 50 gr nấm đông cô tươi
1 củ hành tây, hành lá
1 miếng tàu hủ trắng, 1 miếng tàu hủ chiên
Hạt nêm chay, muối, tiêu
Củ cải trắng bào lấy phần to nhất cho dễ cuộn, sau đó mang đi hấp khoảng 4 phút cho củ cải chín.
Cách thực hiện
Nấm rơm, nấm đông cô, cà rốt thái sợi mỏng. Hành tây cắt hạt lựu. Hành lá thái lát.
Bước 1:
Dùng muỗng tán nhuyễn tàu hủ trắng. Tàu hủ chiên cắt hạt lựu.
Cho chảo lên bếp, thêm dầu vào, khi dầu sôi, cho hành lá vào phi thơm.
Xào chín cà rốt, hành tây, tàu hủ và nấm, cho 2 muỗng cà phê hạt nêm chay, 1 chút muối và tiêu sao cho vừa ăn. Đảo nhanh tay trong 30 giây, tắt bếp.
Dùng củ cải cuộn nhân vừa xào. Rưới phần dầu hành đã phi thơm lên trên và đem hấp trong khoảng 5 phút.
Bước 2:
Nấm đùi gà sốt bơ
Nấm đùi gà rửa sạch, cắt khúc 0.5 cm.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Đặt chảo lên bếp, cho bơ vào đến khi bơ chảy thì cho tiếp tỏi thái nhuyễn vào, phi đến khi tỏi thơm. Tiếp tục cho thêm nấm đùi gà, xào đều với lửa nhỏ đến khi nấm chín.
200 gr nấm đùi gà (chọn loại nấm nhỏ sẽ ngon hơn)
Bơ, tỏi, nước tương, đường, dầu vừng
Bước 2: Hòa xì dầu, đường, dầu vừng cùng một chút nước, rồi đổ vào chảo nấm, đảo cho sệt lại là được.
Cách thực hiện Bước 1:
Đậu hũ sốt tứ xuyên
Bước 1: Đậu hũ non cắt nhỏ vừa ăn. Hành lá rửa sạch, cắt nhỏ (hình 1).
Bước 2: Phi thơm tỏi băm, gừng băm với 10g ớt bột với 1 muỗng canh dầu ăn rồi cho 2 muỗng canh sa tế, 1 muỗng canh xì dầu và 1/2 muỗng canh dầu mè, đảo đều thêm khoảng 1 phút đến khi thấy mùi thơm tỏa lên (hình 2).
Bước 3: Tiếp tục cho đậu hũ vào chảo, đảo nhẹ nhàng và lắc chảo thường xuyên để đậu ngấm đều sốt. Cho thêm chút nước, hạ nhỏ lửa và đun thêm khoảng 3-5 phút nữa thì tắt bếp (hình 3).
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Bước 4: Bày trí ra đĩa, rắc chút hành lá lên và ăn nóng (hình 4).
1 hộp đậu hũ non
Tỏi băm, gừng băm, hành lá
Nước tương, dầu mè, sa tế, ớt bột, dầu ăn thực vật
Cách thực hiện
Bún trộn thập cẩm chay
Đậu hũ chiên rửa sạch, thái lát, chiên giòn (hình 1). Hành phi thơm (hình 2).
Trứng đánh bông (khi đánh nhớ theo một chiều), cho một chút dầu vào thoa đều toàn bộ chảo, chảo nóng chiên trứng vào chiên vàng. Để nguội thái chỉ.
Nấm hương ngâm nở, thái chỉ, phi hành thơm rồi xào săn, nêm nếm với một chút đường và gia vị vừa ăn.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Cà rốt thái nhỏ, trụng sơ (hình 3).
100 gr bún tươi
2 miếng đậu hũ chiên
200 gr giá đỗ, 1/2 trái cà rốt
200 gr rau cải xanh, 100 gr nấm hương
1 quả trứng gà
50 gr lạc
Hành hoa, rau thơm, 2 củ hành, tỏi
Sốt thái chua ngọt, hạt nêm chay
Giá trụng nước sôi (hình 4). Rau cải luộc sơ (hình 5). Lạc rang thơm, bóc vỏ (hình 6). Hành hoa thái khúc dài và xào thơm với một chút dầu ăn (hình 7). Rau thơm mùi rửa sạch, để ráo nước (hình 8).
Cách thực hiện Bước 1:
Cuối cùng là cho bún vào tô, bày các nguyên liệu lên trên, dùng với xì dầu hoặc nước chấm chua ngọt hoặc sốt Thái (mua ở siêu thị) rồi thưởng thức.
Salad rau mầm
Bước 2:
Rau mầm khi mua về các bạn rửa sạch, ngâm rau vào với nước muối loãng. Để giúp dễ dàng rửa trôi đi vỏ mầm. Sau đó để rau ra rổ cho ráo nước.
Cà chua bi bạn đem cắt đôi. Nếu quả nhỏ quá bạn có thể để nguyên.
Đặt một cái nồi nhỏ lên bếp làm nóng cùng ít dầu ăn. Sau đó cho ít tỏi băm vào phi thơm 1 phút.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Khi thấy tỏi đã được phi vàng giòn, thơm thì cho thêm ngay ngò băm vào rồi thì nhanh tay tắt lửa ngay. Để giúp giữ nguyên màu sắc tự nhiên của ngò trong được đẹp và tỏi cũng không bị cháy đắng.
200 gr rau mầm
100 gr cà chua bi
Tỏi băm, ngò
Đường, giấm, tiêu, dầu ăn thực vật
Cách thực hiện
Pha chế dầu giấm salad rau mầm: Cho 1 muỗng đường cát trắng vào hoà chung với 2 muỗng nước giấm. Khuấy đều cho tan hết đường.
Bước 1:
Chọn một tô to, cho rau mầm đã ráo nước vào. Tiếp đến thêm phần cà chua, rưới dầu tỏi đều lên khắp mặt rau.
Canh ngũ sắc
Bước 2: Bước 3:
Ngô có thể mua hộp ngô (tại siêu thị) hoặc mua ngô non về cắt thành khúc khoảng 3 cm.
Rửa sạch nấm hương rồi ngâm với nước 40 độ C trong 2 giờ. Sau đó thì bạn cắt bỏ phần chân nấm rửa lại bằng nước lạnh, thái nấm thành miếng vừa ăn. Phần nước nấm giữ lại để nấu canh.
Ngô và đậu cove rửa sạch với nước, khoai tây gọt vỏ, cắt hạt lựu. Để món ăn thêm bắt mắt thì cà rốt các bạn nên cắt vỏ và tỉa hoa, nếu không có thời gian thì thái hạt lựu như khoai tây.
Chờ nồi nóng xào khoai tây, cà rốt trước, sau đó thêm gia vị và nước nấm vào nồi ninh khoảng 10 phút. Khi thấy nước sôi thì bạn vặn nhỏ lửa để nước không bị cạn.
Khi khoai tây, cà rốt đã chín, cho nấm cùng 2 bát nước vào, nấu tiếp 10 phút. Sau đó, cho ngô, đậu cove vào, nêm dầu ăn, mì chính, hạt nêm chay vào cho vừa ăn.
Múc canh ra bát, cho một vài lá mùi lên trên rắc hành lá để tạo màu sắc, nếu muốn ăn cay bạn có thể cho thêm ớt.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
100 gr đậu cove
100 gr ngô ngọt
2 củ khoai tây
1 củ cà rốt
30 gr nấm hương
Gia vị: rau mùi thơm, dầu ăn, mì chính, hạt nêm chay
Chè hạt sen long nhãn
Cách thực hiện Bước 1:
Hạt sen tươi bỏ tâm sen, cho vào nồi nước, luộc khoảng 5 phút. Vớt hạt sen ra, rửa lại với nước.
Bước 2:
Cho hạt sen vào nồi cùng 500ml nước, nấu chín mềm khoảng 15 phút.
Long nhãn cắt làm đôi, rửa sạch, để ráo.
Cho long nhãn, 90 gr đường phèn, 1/2 muỗng cà phê muối vào nồi hạt sen tươi, khuấy đều đến khi đường phèn tan hết.
Hòa tan bột sắn dây( bột bắp/bột năng) với 100 ml nước. Đổ từ từ nước sắn dây vào chè, khuấy đều, nấu thêm 2 phút.
Tắt bếp, múc chè ra chén, để nguội là có thể thưởng thức ngay.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
200 gr hạt sen tươi
70 gr long nhãn
90 gr đường phèn
1/2 muỗng cà phê muối
50 gr bột sắn dây/ bột bắp/ bột năng
3. Thêm một vài gợi ý cho mâm cỗ thêm vẹn tròn
Cách thực hiện
Thực đơn mâm cỗ chay cúng Rằm tháng Giêng
Bước 1:
Trên mâm cúng chúng sinh (cúng cô hồn rằm tháng 7) lễ vật gồm có
Thực đơn mâm cỗ chay cúng rằm tháng chạp
Biên tập bởi Lê Nguyễn Thu Hương * 22/08/2018
Bước 2:
Xôi gấc
Chè trôi nước ngũ sắc
Gà chay nhồi nấm hấp
Rau cải chip/ cải thìa xào nấm đông cô
Chả giò chay/ nem chay rán
Canh củ cải súp lơ
Muối gạo (1 đĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong)
Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ)
Hoa quả (5 loại 5 màu)
12 cục đường thẻ
Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng…)
Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo
Tiền vàng (tiền thật các loại mệnh giá và tiền vàng mã)
Nước: 3 chun (hay 3 ly nhỏ ), 3 cây nhang , 2 ngọn nến nhỏ…..