Có thể nói, sen là loại cây đa dụng: củ, hạt sen dùng làm mứt, nấu chè hoặc ăn tươi; bông sen dùng để cúng hoặc trang trí trong nhà; nhụy sen dùng để ướp trà, lá sen non dùng như rau tươi để cuốn thức ăn (cá lóc nướng trui); lá già dùng gói thực phẩm (tôm, thịt, cá…). Có một món độc đáo, lần đầu tôi được thưởng thức đến nay vẫn còn mê mẩn phải học cách chế biến, đó là ngó sen nấu canh chua thịt gà.
Phải lựa gà ta (gà thả vườn) thịt săn chắc, trọng lượng từ 1 – 1,5 kg đem về làm sạch để ráo. Chặt gà vừa miếng gắp, ướp gia vị (muối, bột ngọt, sả bằm…). Ngó sen lựa những cọng có hình mũi viết (phần non), cắt khúc rửa sạch, ngâm nước lạnh có pha nước cốt chanh để giữ được màu trắng đẹp, vớt ra để ráo. Bắc chảo lên bếp phi mỡ (dầu) tỏi, sả bằm cho thơm, đổ thịt gà vào xào cho săn lại, để ra dĩa. Đổ nước lạnh vào nồi nấu sôi, cho me chín vào vợt, và dùng muỗng nghiền cơm me cho hòa tan với nước (bỏ hạt). Nêm nếm muối, đường, bột ngọt, nước mắm cho vừa khẩu vị, đổ thịt gà đã xào vào. Điều chỉnh lửa liu riu đến khi thịt chín, cho ngó sen vào. Nêm nếm lần cuối, nhắc xuống (đừng để ngó sen mềm mất ngon). Cuối cùng, cho ngò gai hoặc ngò om xắt nhuyễn, ớt sừng chín xắt lát cho có mùi thơm và màu sắc hấp dẫn. Nhớ thêm chén nước mắm ngon nguyên chất, cùng vài trái ớt hiểm chín và dĩa bún nữa là xong!
Nếu có dịp được thưởng thức món này, chắc chắn bạn sẽ thích thú vì những sớ thịt dai, ngọt của thịt gà thả vườn, và nhất là vị chua, giòn, thơm “đặc trưng” của ngó sen.