Cây mít là một hình ảnh thân quen với người dân Việt, nhất là ở thôn quê nhà nào cũng thường trồng một vài cây mít ở vòm sân trước, khoảng sân sau, hiên nhà, góc bếp… bởi mít dễ trồng, cho bóng mát và cho nhiều trái. Nhà nào có mít chín thường bổ ra chia đều khắp xóm, vì thế các giống mít ngon thường được nhân rộng từ nhà này đi nhà khác.
Mít lại có nhiều giống: mít ướt, mít ráo, mít dừa, mít nghệ, mít tố nữ, gần đây có thêm mít Mã Lai… Mít chín loại nào cũng cho mùi thơm quyến rũ nhưng vị có khác: mít ướt nhão thịt mà ngọt lịm, mít dừa mọng nước ngọt như mật, mít nghệ vàng ruộm, giòn giòn…
Xơ mít xào
Nguyên liệu: Xơ mít dừa hoặc mít nghệ chín: 500g. Sả, ớt băm nhuyễn (khoảng 1.000 đồng) dầu ăn, đường, muối, ngò gai (vắt lá xắt nhuyễn).
Cách chế biến: Xơ mít xé nhỏ hoặc băm nhuyễn tuỳ thích. Phi xả ớt với dầu ăn, cho xơ mít vào đảo đều, nêm nếm muối đường cho vừa ăn, bày ra đĩa, rắc lá ngò gai lên trên. Món chay ăn với cơm nóng.
Lõi mít muối xả ớt
Nguyên liệu: Lõi mít ướt, mít nghệ hoặc mít dừa chín 500g. Sả ớt băm nhuyễn (1000 đồng), muối, bột cà ri hoặc bột nghệ (1 gói), dầu ăn
Cách chế biến: Cùi mít rửa sạch luộc chín, dùng đũa xăm thử thấy mềm là được. Vớt ra, xả nước lạnh, vắt ráo, dùng dao to bản và thớt ép cùi mít thành miếng mỏng rồi tẩm đều hỗn hợp muối, sả ớt băm nhuyễn và bột cà ri. Ướp khoảng nửa tiếng cho thấm gia vị rồi đem chiên vàng hai mặt.
Gỏi mít
Nguyên liệu: Mít non 500g; Chanh 1 quả. Đậu phộng rang giã nhuyễn hoặc mè rang 50g. Đường, muối, tiêu, ớt, ngò gai, húng lủi
– Mít luộc xong rửa qua nước lạnh để ráo, xé sợi.
– Chanh vắt nước, thêm đường, muối, tiêu sao cho có vị chua ngọt, hơi mặn. Trộn đều hỗn hợp này với mít đã xé nhuyễn, bày ra đĩa, rắc lên trên ngò gai xắt nhuyễn, vài lát ớt vào đậu phộng hoặc mè. Món ăn chay kèm bánh đa mè nướng và nước tương chua ngọt.
Mít kho
Nguyên liệu: Mít non 300g, đường, muối, nước tương, dầu ăn
– Mít non chưa cứng hột xắt miếng hình cánh quạt, dày khoảng 1-2 cm, rửa sạch, phơi nắng cho ráo nước rồi đem chiên vàng hai mặt, gắp ra để miếng.
– Phần dầu trong chảo cho vào một ít xì dầu, muối, đường và chút nước sôi, đun già lửa, nêm nếm lại cho vừa.
– Xếp mít vào nồi, kho nhỏ lửa với hỗn hợp trên, trở đều hai mặt. Khi thấy mít đã ngả màu vàng sậm hơn, lấy đũa xăm thử thấy miếng mít mềm thì tắt lửa. Món ăn chay mít kho dùng với cơm nóng.
Canh mít
Nguyên liệu:Mít non 500g. Đậu phộng rang giã giập 50g. Dầu mè, đường, muối, ngò gai (vài lá)
– Lựa mít non chưa cứng hột, xắt miếng hình cánh quạt, dày mỏng tuỳ thích, luộc chín với chút muối. Mít chín tới, trụng qua nước lạnh cho bớt nhựa, để ráo.
– Cho dầu mè vào nồi, phi với ngò gai và chút xì dầu cho thơm. Cho mít luộc vào, nêm nếm muối đường, xóc đều để mít thấm gia vị, xong cho nước vào xăm xắp, chờ nước sôi nêm nếm lại lần nữa vừa ăn.
– Múc ra tô, rắc ngò gai xắt nhuyễn và đậu phộng lên trên. Món chay ăn với cơm nóng.
Theo Ẩm thực Chay